وب لاگ موسسه پرورش فرزندان برتر

گفتاردرمانی کودکان چیست

با گفتار درمانی می‌توان گفتار کودک را بهبود بخشید. مشکلات گفتاری مانند لکنت زبان، بیان اشتباه واج‌ها و صداها، بیان ضعیف و... با گفتار درمانی درمان خواهد شد.

گفتار درمانی در موارد زیر به کودک کمک می کند:

 - کنترل حجم صدای تولید شده

 - ادای درست کلمات و صداها

 - بیان کلمات در قالب جمله

در حقیقت گفتار درمانی علمی است که به بررسی اختلالات تاثیر گذار روی گفتار می‌پردازد. شاید اشتباهاً تصور شود که گفتار درمانی به معنای درمان با گفتار است. اما در واقع به معنای درمان اختلالات گفتار و زبان است. گفتار درمانی نه تنها در زمینه مشکلات گفتاری بلکه در درک و بیان زبان نیز به کودک کمک می کند. در بزرگسالان نیز گفتاردرمانی برای افرادی که مشکلات گفتاری داشته و نمی توانند روان صحبت کنند، به کار می رود. گفتار درمانی متعلق به سن خاصی نیست و در هر سنی در صورت وجود مشکلات گفتاری می‌توان به گفتار درمانگر مراجعه کرد.

نوزادان، نوپایان یا حتی افراد مسن که بر اثر سکته مغزی دچار مشکلات گفتاری هستند، با مراجعه به گفتار درمانگر می‌توانند بهبودی خود را دوباره به دست آورند. البته این نکته نیز حائز اهمیت است که گفتار درمانگر باید فردی باتجربه باشد و بتواند با همه سنین ارتباط برقرار کند. عقب ماندگی ذهنی یکی از عمده اختلالات گفتاری است که خود موجب بروز اختلالات دیگر می‌شود. همچنین اختلالات شنوایی و اختلالات بینایی نیز منجر به مشکلات گفتاری شده و رشد گفتار و زبان را با تأخیر مواجه می کنند.

سلامت فیزیکی و عاطفی کودکان نیز روی گفتار آنها تاثیر می گذارد. در خانواده‌های پر تنش به علت محدودیت در رشد حسی و حرکتی، هماهنگی عصبی برای زبان و گفتار وجود نداشته و باعث تاخیر در رشد حسی - حرکتی کودک و نهایتا مشکلات گفتاری او می‌شود. هوش کودک نیز نقش بسزایی در روند رشد گفتاری او دارد. به این ترتیب کودک می‌تواند نمادها را بشناسد و به کمک آن از عملکردهای شناختی مانند توجه کردن، بررسی و شناسایی و نیز برقراری ارتباط و به یاد سپردن آنها بهره گیرد. گفتار درمانگر می‌تواند اختلالات گفتاری و ارتباطی و نیز بازتوانی و ناتوانی را بررسی و ارزیابی کند.

 یکی از الگوهای موثر در روند رشد گفتاری کودک، مادر است. در صورتی که خللی در رابطه عاطفی مادر و کودک وارد شود، ممکن است به مشکلات گفتاری کودک منجر گردد. همچنین رشد زبان (از لحاظ جنسیتی) در دختران  زودتر از پسران است. در خانواده‌هایی که دارای یک فرزند هستند و توجه لازم به آموزش کودک می‌شود، رشد زبانی کودک  به خصوص برای فرزند دختر، بیشتر است. کودکان تمایل دارند در گروههای همسالان خود عضو شوند و با برقراری ارتباط، رشد گفتاری خود را افزایش دهند. کودکان هم سن، با یکدیگر رغبت بیشتری برای صحبت کردن دارند و به صورت چند نفره بازی می کنند، تلویزیون تماشا می کنند و به فعالیت‌های مختلف می پردازند.

 در سنین بین 12 تا 24 ماهگی کودک به جای صحبت کردن، از علم اشاره به خوبی استفاده می کند مانند بای بای کردن و همچنین قادر است صداهای مختلف مانند صدای حیوانات را تقلید کند.  همچنین در این سن مشکلات گفتاری بیشتر مشخص هستند. بعد از دو سالگی کودک باید بتواند صداها و کلمات را بیان کند و از جمله های کوتاه برای بیان خواسته های خود استفاده نماید. در این سن کودک نباید مدام از کلمات تکراری استفاده کند.

 پدر و مادر باید هنگام صحبت کردن کودک به گرفتگی و تن صدای آن توجه کنند. چنانچه کودک کلمات را به طور واضح بیان نکند یا جملات را کامل نکرده و در درک مطالب مشکل داشته باشد، دارای مشکلات گفتاری بوده و بهتر است برای درمان آن به گفتار درمانگر مراجعه شود.

تعریف گفتار درمانی

گفتار درمانی که در حقیقت رشته‌ای از علوم توانبخشی از به آسیب شناسی گفتار و زبان می پردازد. متخصصان گفتار درمانی به بررسی اختلالات گفتاری ، زبان و بلع پرداخته و با تشخیص نوع بیماری روش های مناسب درمان را انجام می‌دهند. اختلالات گفتاری و زبان از سنین کودکی تا بزرگسالی را شامل می شود. گفتار درمانی متفاوت از روانشناسی بوده و به فارغ التحصیلان رشته گفتار درمانی ، آسیب شناسی گفتار و زبان گفته می شود.

گفتار درمانی کودکان + تکنیک ها و بازی های گفتار درمانی

گفتار درمانی کودک 2 سال

در صورتی که کودک دارای اختلال گفتاری باشد، تمریناتی جهت رفع این مشکل توسط گفتار درمانگر یا والدین صورت می پذیرد. این تمرینات در جهت تشویق کودک به صحبت کردن و یادگیری طراحی شده است که به آن گفتار درمانی می گویند. در ادامه این مطلب روش ها و تمریناتی به منظور انجام گفتار درمانی در منزل و توسط والدین قرار داده شده است. مقالات بیشتری در زمینه ی گفتار درمانی را میتوانید از طریق وبسایت ما و در صفحه ی "مقالات گفتار درمانی کودکان" مطالعه بفرمایید.

به طور میانگین کودکان در سن یک سال و نیم می توانند در حدود 20 کلمه یاد بگیرند و صحبت کنند. این تعداد در دو سالگی به 50 کلمه می رسد. علاوه بر آن در این سن کودک می تواند دو جمله کوتاه را با هم ترکیب و درک کند. مثلا توپت را بردار و در کمد بگذار.

با افزایش سن کودک، رشد گفتاری نیز افزایش یافته و بهتر می‌شود. اگر رشد گفتاری کودک تغییری نکند، والدین باید به گفتار درمانگر مراجعه نمایند. با انجام گفتار درمانی در بازه زمانی مناسب، نتیجه مثبتی از آن خواهید گرفت.

تمرینات گفتار درمانی کودکان 2 ساله

تمرینات گفتار درمانی کودک در منزل شامل موارد زیر است:

از جملات ساده و قابل فهم استفاده کنید.

یکی از روش های موثر گفتار درمانی در منزل، استفاده از جملات کوتاه و ساده توسط والدین است. در این صورت کودک به راحتی آنها را درک کرده و تشویق به تکرار آن جملات خواهد شد.

آلبومی از تصاویر مورد علاقه کودک تهیه کنید.

در این روش والدین باید عکس های مورد علاقه کودک مانند تصویر حیوانات، گیاهان و... را به صورت یک آلبوم جمع کنند و در قالب یک بازی از کودک بخواهند نام آنها را بگوید و یا درباره آن صحبت کند. هم‌چنین تصویری را در گروه دیگری قرار داده و از او بخواهند آن را پیدا نماید.

برای آشنایی کودک با کلمات پرسشی، سوال های مختلفی از او بپرسند.

برای این منظور والدین در قالب یک بازی و در زمان‌های مختلف، سوال های متفاوتی از کودک بپرسند و از او بخواهند پاسخ دهد. برای نمونه: آیا توپ داری؟ دستت کو؟

جملات ناقص کودک با تکمیل کرده و گسترش دهید.

اگر کودک جملات خود را کامل ادا نکرد، نباید او را سرزنش یا محکوم کنید یا بگویید دقیقاً چه می گویی؟ این جمله را درست بگو و... این روش غلط، نه تنها باعث عدم اعتماد به نفس کودک می شود بلکه در گفتار کودک نیز مخرب خواهد بود. در این حالت روش مناسب این است که جمله ناقص کودک را اول تکرار و سپس تکمیل کنید. با این روش کودک یاد می گیرد جملات خود را کامل بیان کند. مثلاً اگر کودک گفت توپ، بگویید توپ؟ توپ میخوای؟ برات بیارم؟

شعر خواندن

با کمک ریتم و اهنگ، شعرهای شاد و ساده برای کودک خود بخوانید و قافیه شعر را تکرار کنید. در این روش کودک تشویق می شود تا آن را همراه شما تکرار نماید.

کودک را با وسایل مختلف آشنا کنید.

والدین با گذاشتن وسایل مختلف اطراف کودک و صحبت و معرفی درباره آن وسیله، کودک را به حرف زدن و آشنایی با وسایل ترغیب خواهند کرد. مثلاً این کیف است. من کیف دستم می‌گیرم.

یکی از مسائل مهم در گفتار درمانی، مراجعه به گفتار درمانگر در زمان مناسب است. زمانیکه والدین متوجه مشکلات گفتاری کودک خود شوند، باید سریعاً نسبت به درمان آن اقدام کرده و به گفتار درمانگر مراجعه کنند. گفتار درمانگر پس از تشخیص اختلال گفتاری کودک، روش‌های مناسب برای درمان او را آغاز کرده و نهایتاً موجب بهبود مشکلات گفتاری کودک شما خواهد شد.

گفتار درمانی کودک 3 سال

اگر کودک سه ساله شما نمی تواند منظور خود را به درستی بیان کند و دیگران متوجه صحبت های او نمی شوند، باید برای کمک به رشد گفتاری کودک و برطرف شدن مشکل او علاوه بر مراجعه به گفتار درمانگر، تمرین هایی را نیز در خانه با او انجام دهید.

تمام مقالات مرتبط با گفتاردرمانی در صفحه ی "مقالات گفتار درمانی کودکان" قابل دسترسی و مطالعه است.

خدمات گفتار درمانی برای کدام کودک ضروری است؟

رشد گفتاری کودکان در سنین مختلف نشانه های مخصوص به خود را دارد. هنگامی که کودک تازه شروع به حرف زدن می‌کند در حدود سن 1 سالگی، تنها قادر است برخی کلمات را به صورت تک کلمه بیان کند. این حالت در سن یک سال و نیم تکمیل‌تر شده و کودک دایره واژگان بیشتری پیدا می کند. در سن 2 سالگی کودک می تواند از جملات دو کلمه ای برای بیان خواسته های خود استفاده کند. در سن 3 سالگی دایره واژگان گسترده تر می‌شود و گفتار کودک با افزایش سن رشد بیشتری پیدا کرده و بهتر خواهد شد. اما در صورتیکه اختلالی در هر کدام از نشانه های رشد گفتاری به وجود آید و کودک را از واضح و روان صحبت کردن دور کند، والدین باید سریعاً نسبت به درمان آن اقدام نمایند.

پرورش زبان کودک 3 ساله

در سن 3 سالگی دایره واژگان کودک افزایش یافته و قادر است از سه الی پنج جمله در گفتار خود استفاده کند. در این سن کودک بیشتر صحبت می‌کند و مسائل را توضیح داده یا به اظهار نظر می پردازد. از این رو از کلمات بیشتری استفاده می کند. همچنین کودک قادر است اشیا را به هم ارتباط داده و درباره آنها صحبت کند. یک کودک 3 ساله از حروف اضافه برای توصیف های خود مانند توصیف مکان یا اطراف استفاده می کند (کنار،زیر، بالا و...). در سن سه سالگی کودک می تواند حالت‌ها و احساسات منفی خود را توضیح دهد. در این سن کودک قادر است تا 400 سوال در روز بپرسد. حوادث و داستان ها را به راحتی و با قرار دادن جملات کنار هم بیان می کند. خیال پردازی های خود را توضیح می دهد و بین 250 تا 1000 کلمه را می تواند یاد بگیرد. کودک 3 ساله به سوالات ساده پاسخ داده و اسم و فامیل خود را نیز می تواند بگوید.

در سن 3 سالگی ممکن است کودک در تلفظ کلمات اشتباه کند و این مسئله جای نگرانی ندارد. اما چنانچه کودک نیمی از صحبت‌های خود را به درستی بیان نکند و دیگران متوجه صحبت‌های او نشوند، بهتر است  برای درمان او به گفتار درمانگر مراجعه کنید.

کمک والدین به گفتار درمانی کودک سه ساله

کودک الگوی گفتاری خود را در درجه اول از پدر و مادر و سپس از اطرافیان خود می گیرد. والدین نقش بسیار موثری در رشد گفتار و زبان کودک خود دارند. نحوه صحبت و نوع کلماتی که پدر و مادر به کار می‌برند، در روند رشد گفتاری کودک نقش مهمی ایفا می کند. یکی از روش های مناسب برای کمک به رشد گفتاری کودک آن است که پدر و مادر هنگام انجام کارها با او صحبت کنند و یا در زمان های مشخص برای کودک متناسب با سن او کتاب بخوانند.

همانطور که در قبل هم اشاره کردیم کودک سه ساله تمایل زیادی به حرف زدن دارد. چنانچه پدر و مادر با حوصله به صحبتهای فرزند خود گوش دهند و با او همفکری و همدلی داشته باشند، علاوه بر کمک به رشد گفتاری کودک باعث اعتماد به نفس و رشد نگرش و باورهای او نیز می شوند.

از دیگر راه هایی که موجب بهبود رشد گفتاری و افزایش اعتماد به نفس کودک می‌شود، نظر خواهی از کودک است. پدر و مادر برای امور مختلف باید نظر کودک خود را پرسیده و نسبت به پاسخ او اهمیت نشان دهند.

از کودک خود سوالات متفاوت بپرسید. این امر باعث تقویت استدلال و تفکر در کودک می شود. برای شروع از سوالات ساده با پاسخ های کوتاه مانند بله و خیر استفاده کنید و سپس سوالاتی مطرح کنید که پاسخ آنها نیاز به توضیح بیشتری داشته باشد تا به این طریق کودک برای صحبت کردن ترغیب شود. مثلا داستانی برای کودک بخوانید و در انتها از او سوالاتی بپرسید. مانند: به کدام قسمت داستان بیشتر علاقه داشتی؟ قهرمان داستان که بود و آیا کار درستی انجام داد؟ دوست داشتی در داستان جای که بودی؟

گفتار درمانی کودکان + تکنیک ها و بازی های گفتار درمانی

تحصیلات مرتبط با گفتار درمانی

فارغ التحصیلان رشته گفتار درمانی در مقاطع کارشناسی ، کارشناسی ارشد و دکترا می توانند مطب خصوصی بزنند. این افراد باید در ابتدا 5 سال در بیمارستان‌ها ، کلینیک‌ها یا مدارس استثنایی فعالیت کرده و طرح کارورزی گذرانده باشند.

هزینه گفتار درمانی

در گفتار درمانی برای درمان اختلالات گفتاری از روش های مختلف و یا ترکیبی استفاده می شود. به منظور تعیین اختلال از آزمون ها و تست های متنوعی بهره گرفته شده تا بتوان طول دوره درمان را کوتاه تر کرد. در برخی موارد با کمک این آزمون ها طول دوره درمان از چندین سال به چندین ماه خواهد رسید. یکی از موارد موثر در کاهش طول دوره درمان مراجعه در زمان مناسب درمان است. در این دوره، روند درمان بازدهی بهتری خواهد داشت. در حال حاضر حدود 2000 الی 2500 نفر در ایران مجوز گفتاردرمانی دارند و کشور ایران از لحاظ گفتاردرمانی دارای رتبه بالایی در جهان است. به طور میانگین هزینه یک جلسه گفتار درمانی حدود 44 هزار تومان است و متاسفانه هزینه‌های گفتار درمانی تحت پوشش بیمه های پایه و تکمیلی نیست. در حالت کلی هزینه هر جلسه گفتار درمانی با توجه به خدمات ارائه شده متفاوت است.

گفتار درمانی کودکان + تکنیک ها و بازی های گفتار درمانی

زمان مناسب مراجعه به متخصص گفتار درمانگر

زمان مناسب برای گفتار درمانی با توجه به نوع اختلال و سن فرد متفاوت است. اما اگر در بازه زمانی مناسب به درمان به گفتار درمانگر مراجعه شود ، نتیجه بهتری از روند درمان حاصل خواهد شد. مثلا در افرادی که دچار سکته مغزی شده اند ، بهترین زمان برای گفتار درمانی شش ماه اول پس از بیماری است.

وظایف گفتار درمانگر

گفتار درمانگر باید اختلال گفتاری را تشخیص داده و راهکارهای مناسب برای درمان آن را به کار بگیرد. همچنین یک گفتار درمانگر می تواند از مشکلات گفتاری و یادگیری در افراد پیشگیری کند. گفتار درمانگر می‌تواند مشکلات بلع و تغذیه ای را نیز تشخیص داده و درمان کند. برای تعیین و بررسی مشکلات گفتاری و منشاء آنها ، گفتار درمانگر از طیف وسیعی از تست ها و آزمایشات استاندارد استفاده می نماید. گفتار درمانگر باید متناسب با میزان اختلال فرد ، طول جلسات درمان را مشخص کند. همچنین برای کمک به درمان به خصوص برای کودکان از وسایل و ابزارهای مناسب مانند اسباب بازی ، مسواک موزیکال و... استفاده نماید.

گفتار درمانی کودکان + تکنیک ها و بازی های گفتار درمانی

گفتار با زبان چه تفاوتی دارد؟

زمانی که می خواهیم حرف بزنیم ، قسمتی از عملکرد آن در مغز اتفاق می افتد (مانند انتخاب کلمه ، جمله بندی و...)  به این بخش از صحبت کردن که در ذهن شکل می گیرد ، زبان می گویند. گفتار توسط لب ، زبان ، ریه ، حنجره و... بوده و باعث تولید صدا و کلمه می شود.

تعریف گفتار درمانی

گفتار درمانی که در حقیقت رشته‌ای از علوم توانبخشی از به آسیب شناسی گفتار و زبان می پردازد. متخصصان گفتار درمانی به بررسی اختلالات گفتاری ، زبان و بلع پرداخته و با تشخیص نوع بیماری روش های مناسب درمان را انجام می‌دهند. اختلالات گفتاری و زبان از سنین کودکی تا بزرگسالی را شامل می شود. گفتار درمانی متفاوت از روانشناسی بوده و به فارغ التحصیلان رشته گفتار درمانی ، آسیب شناسی گفتار و زبان گفته می شود.

گفتار درمانی کودکان + تکنیک ها و بازی های گفتار درمانی

فواید گفتاردرمانی برای کودکان درگیر با تأخیر در صحبت

با توجه به این نکته که کودکان در حدود سن یک سالگی حرف زدن را آغاز می کنند و تا دو سالگی روند رشد گفتاری و زبانی کودک سرعت بیشتری داشته و کودک قادر به ساختن جملات کوتاه می شود و همچنین در سن 6 سالگی قادر است به سادگی کلمات و جملات تازه را یاد بگیرد ، چنانچه کودک با تاخیر در گفتار مواجه است، بهتر است در بازه زمانی موثر برای درمان ، به گفتار درمانگر مراجعه شود. ادامه مطلب برخی از اختلالات گفتاری را توضیح خواهیم داد.

 مشکل در تلفظ کلمات

 اگر کودک یا بزرگسال از اختلال گفتار رنج می برد و به صورت نوک زبانی صحبت می کند ، با مراجعه به گفتار درمانگر می تواند مشکل خود را تا حد زیادی بهبود بخشد. گفتار درمانگر با انتخاب راهکار مناسب با نوع اختلال ، باعث تصحیح در تلفظ کلمات شده و اعتماد به نفس فرد را افزایش می دهد.

 اختلال لکنت

 گرفتگی و لکنت زبان اختلالی است که در سن 2 تا 6 سالگی شایع بوده و اگر والدین نسبت به درمان آن اقدام نکنند ، کودک تا بزرگسالی این مشکل را با خود به همراه خواهد داشت. با مراجعه به گفتار درمانگر می توان این مشکل را برطرف کرد.

 سکته مغزی و آسیب های ناشی از بیماری های مغزی

 سکته مغزی و بیماری های مغزی می تواند منجر به اختلالات گفتاری در افراد مسن شود. بهترین زمان برای درمان این افراد در 6 ماه اول پس از بیماری است. با مراجعه به گفتار درمانگر میتوان نسبت به درمان این اختلال اقدام کرد.

 مشکل در شنوایی

 افرادی که مشکل شنوایی دارند با مراجعه به مراکز شنوایی سنجی می توانند متوجه کم شنوایی یا ناشنوایی خود یا کودک شوند. در این شرایط گفتاردرمانگر در ابتدا سمعک یا دستگاه کاشت حلزون را برای فرد تجویز می کند و سپس گفتار درمانی را آغاز کرده و در نهایت موجب بهبود مشکلات گفتاری خواهد شد.

 اختلال در صوت و صدا

 اختلال در صوت بر اثر ارتعاش غیرعادی تارهای صوتی و یا بیماری‌های حنجره اتفاق می‌افتد. حنجره و تارهای صوتی و ظیفه تولید صدا را به عهده دارند و هرگونه اشکال در آنها این عملکرد را با اختلال مواجه می کند. افرادی که دارای صدای خشن ، گرفته ، صدای مردانه و یا زنانه هستند ، می توانند با مراجعه به گفتار درمانگر نسبت به درمان آن اقدام نمایند. درمان این نوع از اختلالات به صورت جراحی ، تجویز دارو و یا صوت درمانی انجام می پذیرد.

 بیماری‌های نیازمند به گفتار درمانی

 برخی بیماری ها باعث ایجاد اختلالات گفتاری شده و شخص باید با مراجعه به گفتار درمانگر ، درمان را آغاز کند. افرادی که دارای بیماری اوتیسم هستند و یا در قسمت کام یا لب خود شکاف دارند و همچنین افرادی که دچار فلج مغزی و یا پارکینسون شده اند ، به گفتار درمانی نیاز دارند. گفتار درمانگر با توجه به نوع بیماری باید با پزشک متخصص همکاری کرده تا در مان به صورت کامل انجام شود.

خدمات گفتار درمانی شامل چه چیزهایی است؟

گفتار درمانی شامل تعیین ، تشخیص و درمان اختلالات گفتاری و تکلم است. درمان هر کدام از انواع اختلالات گفتاری متفاوت بوده و راهکارهای مخصوص به خود را دارد.

گفتار درمانی کودکان + تکنیک ها و بازی های گفتار درمانی

هزینه گفتار درمانی

در گفتار درمانی برای درمان اختلالات گفتاری از روش های مختلف و یا ترکیبی استفاده می شود. به منظور تعیین اختلال از آزمون ها و تست های متنوعی بهره گرفته شده تا بتوان طول دوره درمان را کوتاه تر کرد. در برخی موارد با کمک این آزمون ها طول دوره درمان از چندین سال به چندین ماه خواهد رسید. یکی از موارد موثر در کاهش طول دوره درمان مراجعه در زمان مناسب درمان است. در این دوره، روند درمان بازدهی بهتری خواهد داشت. در حال حاضر حدود 2000 الی 2500 نفر در ایران مجوز گفتاردرمانی دارند و کشور ایران از لحاظ گفتاردرمانی دارای رتبه بالایی در جهان است. به طور میانگین هزینه یک جلسه گفتار درمانی حدود 44 هزار تومان است و متاسفانه هزینه‌های گفتار درمانی تحت پوشش بیمه های پایه و تکمیلی نیست. در حالت کلی هزینه هر جلسه گفتار درمانی با توجه به خدمات ارائه شده متفاوت است.

هزینه گفتاردرمانی در منزل

طبییعتاً هزینه گفتار درمانی در منزل و یا مطب خصوصی بیشتر از مراکز درمانی و کلینیک‌ها خواهد بود. همچنین این مبلغ با توجه به نوع اختلال ، تعداد و مدت زمان جلسات و مکان آن متفاوت است. اگر زمان هر جلسه بیشتر شود ، هزینه آن نیز افزوده خواهد شد. همچنین نوع اختلال نیز یکی از موارد تعیین کننده میزان هزینه جلسات است. برای اختلالاتی که به درمان چندگانه نیاز دارند ، هزینه هر جلسه بیشتر است.

گفتار درمانی کودکان + تکنیک ها و بازی های گفتار درمانی

نقش والدین در گفتار درمانی کودک

مشارکت والدین بخش مهمی از کمک به کودکانی است که مشکل گفتار و زبان دارند. در اینجا چند راه برای تقویت گفتار در خانه بیان شده است:

وقت زیادی را با فرزندتان سپری کنید و کودک را به صحبت کردن، آواز خواندن و تقلید صدا و حرکات تشویق نمایید.

چنانچه کودک تنها با تاخیر در گفتار مواجه است و مشکل اساسی ندارد، والدین با حرف زدن با کودک و نیز داشتن بیان کودکانه، می توانند تلفظ صحیح کلمات و روان صحبت کردن را به او آموزش دهند.

کودک را به حرف زدن و گفتن جملات به صورت کامل، تشویق کنید.

تشخیص و درمان زودهنگام برای شروع گفتار درمانی، تاثیر بسیار مثبتی روی روند رشد گفتاری یک کودک خواهد داشت. با مراجعه به گفتار درمانگر و انتخاب روش مناسب برای درمان کودک، سرعت بیشتری به روند بهبودی او خواهید داد.

سن مناسب کودک برای گفتار درمانی

کودکان و خردسالان نوپا با انواع روش ها، گفت و گو و معاشرت خود را آغاز می‌کنند. بعضی ها در یک دقیقه بسیار صحبت کرده و برخی کم حرف‌تر هستند. هم‌چنین بعضی کودکان در ابتدا تنها کلمات کلیدی مانند: بله یا نه، را یاد می‌گیرند، در حالی که به نظر می رسد برخی دیگر کلمات بیشتری می آموزند.

این تفاوت در یادگیری کودکان، راه حل مناسب برای قضاوت و مشخص کردن مشکلات گفتاری در آن‌ها نخواهد بود. با این حال توجه به روند رشد گفتاری کودک و تشخیص نیاز آن به گفتار درمانگر، همچنین تعیین سن مناسب کودک برای گفتار درمانی برای والدین کمی دشوار است.

بعضی از والدین نسبت به گفتار درمانی مطمئن نیستند، اما باید بدانید که گفتار درمانی یک منبع فوق العاده است. رفتن نزد گفتاردرمانگر به این معنا نیست که مشکلی اساسی وجود دارد. این فقط یک راه و ابزار موثر برای کودک شماست که بتواند از توانایی های خود برای برقراری ارتباط و بیان کلمات استفاده کند. گفتار و زبان به طور ذاتی با دیگر انواع راه‌های برقراری ارتباط اجتماعی، مرتبط هستند.

بسیاری از والدین فراموش می کنند که با توجه به نشانه های رفتاری و زبانی کودک خود در سه ماهگی، می‌توانند متوجه مشکلات گفتاری او شوند. مهم است به یاد داشته باشید که گفتار درمانی می‌تواند یک اصطلاح گمراه کننده باشد. گفتار درمانگر در حقیقت به تمام جنبه های ارتباطی از جمله ارتباطات غیر کلامی نیز کمک می‌کند و این مسئله صرفا منحصر به مشکلات گفتاری و کلامی نخواهد بود

عموما کودکان در سن  12 ماهگی صحبت کردن را آغاز می کنند. گاهی نیز در حدود 18 ماهگی حرف زدن را شروع خواهند کرد و این مسئله جای نگرانی ندارد. قبل از یک سالگی کودک می‌تواند صحبت دیگران را درک کند و در 18 ماهگی کودک می‌تواند از کلمات به صورت جمله بندی استفاده نماید.

در حالت کلی تا سن 4 سالگی شاهد رشد گفتاری کودک و بهبود توانایی های او خواهیم بود. در ادامه مطلب برای ارزیابی کودک و تشخیص نشانه‌های مشکلات گفتاری در آن، توانایی های رفتاری و گفتاری کودک را در سنین مختلف توضیح خواهیم داد.

گفتار درمانی کودکان + تکنیک ها و بازی های گفتار درمانی

چگونگی تشخیص تاخیر در گفتار و مشکلات آن

چنانچه فکر می‌کنید کودکتان مشکل گفتاری دارد، مهم است که ارزیابی اولیه توسط آسیب شناس زبان و گفتار درمانگر صورت بگیرد. پاتولوژیست گفتار و زبان، مهارت های گفتاری و زبان کودک شما را در بستر وسیعی از آزمایشات، ارزیابی خواهد کرد.

پاتولوژیست آزمون‌های استاندارد را انجام خواهد داد و نقاط ضعف و قوت کودک شما را بررسی خواهد کرد و در نهایت بر اساس نتایج آزمایش، ممکن است گفتار درمانی را برای کودک شما توصیه کند.

به این ترتیب گفتار درمانگر با کودک شما کار کرده تا مهارت های گفتاری و زبانی او را بهبود بخشد و به شما نشان دهد که در خانه چه کارهایی برای کمک به فرزندتان انجام دهید.

علائم مشکلات گفتاری و یا تاخیر در گفتار چیست

چنانچه کودکی به صدا پاسخ ندهد و یا آوا و صدایی نداشته باشد، باید از طرف پزشک معاینه گردد. اما اغلب تشخیص این مسئله که کودک یک مشکل اساسی دارد و یا فقط کمی دیرتر به حرف می‌افتد و زبان باز می‌کند، برای والدین دشوار است. با مشاهده موارد زیر بهتر است به گفتار درمانگر مراجعه کنید:

تا 12 ماهگی: از حرکات استفاده نمی کند. مانند: اشاره کردن یا دست تکان دادند به عنوان بای بای.

تا 18 ماهگی: ترجیح می‌دهد برای برقراری ارتباط بیشتر اصوات را بیان کند.

تا 18 ماهگی: تقلید صداها برای کودک دشوار است و نیز با درک درخواست های کلامی ساده مشکل دارد.

تا 2 سالگی: فقط قادر است کلمات و حرکات را تقلید کند و نمی تواند به صورت مستقل کلمات یا عبارات را تولید نماید.

تا 2 سالگی: فقط از صدا یا کلمات خاص به طور مکرر استفاده می کند و برای برقراری ارتباط بیشتر و یا بیان نیازهای فوری خود، نمی‌تواند از زبان گفتاری بهره ببرد.

تا 2 سالگی: دستورهای ساده را نمی تواند دنبال کند.

تا 2 سالگی: صداهای غیر معمول ایجاد می کند.(صداهای گوش خراش یا صداهایی از بینی)

گفتار درمانی کودکان + تکنیک ها و بازی های گفتار درمانی

دلایل تأخیر در گفتار چیست

تاخیر در گفتار کودک در حال رشد، ممکن است بر اثر اختلالات دهانی مانند: مشکلات زبان و یا کام (سقف دهان) باشد. همچنین وجود یک فرنولوم کوچک (چین خوردگی بافت زیر زبان) می تواند حرکت زبان را برای تولید گفتار محدود کند. بسیاری از کودکان مبتلا به ضعف گفتار، مشکلات دهان و دندان دارند.

برخی دیگر نیز به علت مشکلات مغزی قادر به هماهنگ کردن لب، فک و زبان برای تولید صداهای گفتاری نیستند. این کودکان ممکن است مشکلات دیگری مانند مشکلات تغذیه‌ای نیز داشته باشند. 

اختلال شنوایی نیز یکی از مواردی است که باعث تاخیر در گفتار و مشکلات گفتاری خواهد شد. کودک مبتلا به اختلال شنوایی در درک، تقلید و استفاده از زبان با مشکل روبرو است. عفونت ها به خصوص عفونت های مزمن، می‌تواند شنوایی را تحت تاثیر قرار دهد.

عفونت های ساده و قابل درمان و نیز شنوایی طبیعی از یک گوش، موجب رشد گفتار و زبان به طور طبیعی خواهد شد. 

چهار تا شش ماهگی:

بین 4 تا 6 ماهگی نوزادان با آوا و نت های صدا خود را آزمایش کرده تا بتوانند با دیگران ارتباط برقرار کنند. در حقیقت صداهای نامفهومی مانند گوگو یا کوکو از خود در می آورند. در این سن کودک هنگام هیجان یا ناراحتی صدای خود را تغییر داده و نسبت به تغییر صدای اطرافیان عکس العمل نشان می‌دهد.

کودک به وسایل بازی صدادار و موسیقی توجه بیشتری نشان داده و هنگام بازی و در زمانی که تنهاست صداهای خاصی از خود ایجاد می کند. چنانچه در این سن، کودک آوایی بیان نکند، بهتر است والدین به یک گفتار درمانگر مراجعه نمایند.

7 تا 12 ماهگی:

در این سن کودکان صداهای اطراف را با دقت گوش داده و تحلیل می کنند. علاوه بر آن کلماتی مانند: ماما یا بابا را کم کم می‌آموزند و توانایی ارتباط با دیگران در آنها بیشتر می‌شود. همچنین به بازی های مختلف مانند: بازی داکی علاقه پیدا می‌کنند و با حرکات بدن با دیگران ارتباط برقرار کرده و به آنها پاسخ می‌دهند. اگر فرزند شما به طور قابل توجهی ساکت‌تر از همسالان خود باشد باید به آن توجه کرده و از گفتار درمانگر کمک بگیرید.

در حالت کلی کودک بین 3 تا 12 ماه باید با صدای بلند، حرکات و بازی کردن، به برقراری ارتباط با دیگران بپردازد. اگر چنین نیست بهتر است هر چه زودتر برای برطرف کردن مشکل، به گفتار درمانگر مراجعه کنید.

گفتار درمانی کودکان + تکنیک ها و بازی های گفتار درمانی